ดอยสุเทพเป็นศรี ปูชนียสถานคู่เมืองเชียงใหม่
วัดพระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหาร
๑. ประวัติความเป็นมาของวัด สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๑๙๒๙ ในสมัยพระเจ้ากือนา กษัตริย์ล้านนา องค์ที่ 5 แห่งราชวงศ์มังราย ได้ทรงอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุขึ้นบนหลังช้างมงคล จากเมือง ศรีสัชนาลัย โดยทรงเสี่ยงทายหากข้างเชือกนั้นหยุดลงตรงที่ใด ก็จะให้สร้างพระธาตุขึ้น ณ ที่แห่งนั้น ปรากฏว่า ช้างได้มาหยุดลงตรงยอดดอยสุเทพ (จุดที่เป็นที่ตั้งวัด) พร้อมกับทำทักษิณาวรรตสามรอบ ก่อนจะล้มลง (ตาย)
๒. ความสำคัญของวัด ตำแหน่งที่ตั้งวัดเป็นจุดสูง เหนือเวียงเจ็ดลิน อาณาจักรโบราณล้านนา วัดนี้เรียกสั้น ๆ ว่า “วัดดอยสุเทพ” ได้รับพระราชทานยกเป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดราชวรวิหาร เมื่อวันที่ ๓๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๐๖ กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถาน เมื่อวันที่ ๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๗๘ ทั้งนี้ชาวเชียงใหม่จะมีการจัดงานประเพณีเดินขึ้นดอย ในวัน วิสาขบูชา เป็นประเพณีประจำปีเพื่อเป็นพุทธบูชา และน้อมรำลึกถึงพระครูบาศรีวิชัย ผู้เป็นประธาน นำประชาชนสร้างทางขึ้นวัดดอยสุเทพ เมื่อวันที่ ๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๗ โดยมีเจ้าแก้วนวรัฐ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ทรงเป็นผู้ขุดจอบแรกเป็นปฐมฤกษ์ ใช้เวลาก่อสร้าง ๕ เดือน ๒๒ วัน กระทั่งวันที่ ๓๐ เมษายน พ.ศ. ๒๔๗๘ จึงเปิดถนนให้รถขึ้นดอยสุเทพ ในประเพณีเดินขึ้นดอยนั้น จะเริ่มออกเดินจากอนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัย หน้าวัดศรีโสดาเป็นต้นไป
๓. สถาปัตยกรรมโดดเด่น ได้แก่ พระบรมธาตุเจดีย์ รูปทรงศิลปะล้านนา-เชียงแสน ตัวองค์เจดีย์ก่ออิฐถือปูน ฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัส กว้าง ๑๒ เมตร สูง ๒๔ เมตร ซ้อนกัน ๒ ชั้น เหนือชั้นขึ้นไปเป็น บัวถลา ซ้อนลดหลั่น รองรับองค์ระฆังทรงสิบสองเหลี่ยม ปิดทองจังโกเหลืองอร่ามทั้งองค์ครอบไว้อีกชั้น ถัดไปเป็นส่วนของบัลลังก์ แกนปล้องไฉน ปล้องไฉน ปลียอดและฉัตร นับเป็นองค์พระพรมธาตุประจำปีนักษัตรสำหรับ ผู้เกิดในปีมะแม
รอบองค์พระบรมธาตุเจดีย์ ประกอบด้วยฉัตรกลางแจ้ง (สัปทน) ทั้ง ๔ มุม เป็นฉัตรโลหะทองเหลืองที่พระเจ้ากาวิละ โปรดให้สร้าง เมื่อ พ.ศ. ๒๓๔๕๘ สิ่งก่อสร้างอื่น ๆ ได้แก่ สัตติบัญชร รั้วหอกรอบองค์พระบรมธาตุ มีที่มาจากตำนาน การทำหน้าที่ของโทณพราหมณ์ ในการป้องกันการแย่งชิงพระบรมสารีริกธาตุภายหลัง การถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ เพื่อนำไปบูชาประจำเมืองต่าง ๆ หอยอ เป็น วิหารขนาดเล็กประดิษฐานพระพุทธรูป ตั้งอยู่รอบองค์พระบรมธาตุทั้งสี่ทิศ สื่อความหมายถึง การบูชาสรรเสริญคุณพระพุทธเจ้า หอท้าวโลกบาล ๔ ทิศ มีลักษณะเป็นหอยอด แหลมขนาด ทำหน้าที่ปกปักรักษารอบองค์พระบรมธาตุทั้งสี่ ไหดอกบัว หรือหม้อ ปูรณฆฏะ สื่อความหมายถึงความรุ่งเรืองของพระพุทธศาสนา
๔. โรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกธรรมบาลี เป็นพระอารามทางด้านการศึกษา มีโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม-บาลีและแผนกสามัญ เปิดการเรียนการสอน มาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๑๔
๙ ม.๙ ถ.ศรีวิชัย ต.สุเทพ อ.เมืองเชียงใหม่ จ.เชียงใหม่ ๕๐๒๐๐
จีพีเอส: 18.804906, 98.921676
